Ağız Sağlığı Nasıl Kontrolde Tutulur?

Diş hekimlerinin en çok yakındığı, hastaların ise en çok kaçındığı konu şüphesiz; yapılması gereken ağız sağlığı kontrolleri mevzusudur. Hekimlerin ısrarla üzerinde durduğu şekilde yapılacak periyodik kontroller, ileride oluşabilecek gerek ağız, gerekse genel sağlık ile ilgili problemlerin önüne geçilmesi, erken teşhis edilmesi ve yapılacak tedavinin en başarılı sonucu vermesine zemin hazırlayacaktır. Bu şekildeki bir yaklaşım, belki de daha büyük işlemler yerine küçük tedavilerin ya da uygulamaların yapılması sayesinde, maddi olarak bütçenize katkı da sağlayacaktır.

Düzenli ağız kontrolleri genel olarak; toplumumuzun gerek üşengeçliğinden, gerek unutkanlığından, hatta bazen diş hekiminin daha fazla para kazanması için “uydurulmuş bir yol” olarak görmesinden kaynaklanan sıkıntılar sebepli büyük bir ihmale uğramaktadır. Buna karşılık kontrol altında olmayan ve diş hekimlerini uzun seneler ziyaret etmeyen hastalarda, hekimlerin sıklıkla karşılaştığı problemlerden bazılarını maddeler şekilde özetleyebilirsek belki sizlerde bir fikir uyandırmış olabiliriz:

• Düzenli florür uygulamaları ile çürüğün büyümesi önlenebilecek iken bu dişlere dolgu yapılmak zorunda kalınması,
• Küçük bir dolgu ile kurtulabilecek dişlere kanal tedavisi yapılması gerekliliği,
• Kanal tedavisi ile kurtulabilecek dişlerin çekim ile ancak tedavi edilebildikleri, bazen durumun daha da ciddiye giden iltihap oluşumlarında komşu dişlerin de çekilmesi,
• Diş taşı temizliği yapılmadığı ve diş etlerine profesyonel bir gözün bakmamasından kaynaklanan diş etlerindeki iltihap sebepli ya da oluşan diş taşlarının zararlarından kaynaklı çürük bulunmayan dişlerin çekilmesi ve yerlerine protez yapılması hatta bazen protezden önce diş etinden operasyon geçirmesi,
• Normal bir diş çekimi yapılabilecek iken, ihmal yüzünden dişin büyük bir bölümün kırılıp, çekimin hem hekim, hem de hasta için komplikasyonlu hale gelmesi,
• Daha önceden kaybedilmiş dişlerin yerine implant uygulanması suretiyle yeni bir protez yapılabilecek olmasına karşın, geçen uzun süreden dolayı kemik erimesi kaynaklı implant seçeneğinin ortadan kalkması ve ancak hastanın sabit protez (porselen kaplama) ya da hareketli (takılıp çıkartılan) protez yapılarak tedavi olabilmesi,
• Daha kısa sürecek tel tedavileri ile dişlerin dizilimindeki çapraşıklıkların tedavi edilebilmesi mümkün iken, tedavi süresinin uzaması.

Yukarıda yazılanlardan anlaşıldığı üzere; ortaya çıkan sonuç çoğu zaman maddi olarak size fazladan bir yük sağlamasının haricinde, tedavilerin giderek komplikasyonlu olmaya başlaması, tedavi sürelerini uzattığı için hem diş hekiminizi daha fazla ziyaret etmenizi gerektirecek, hem de tedavi prosedürleri giderek fazlalaştığı için sizler için sıkıntılı olmaya başlayacaktır.

Kontrol altında bulunmak sadece ağız sağlığı bakımdan değil, genel sağlık bakımından da hali hazırda sahip olunan bazı problemlerin de ortaya çıkmasına yardımcı olacaktır. Şeker hastalığı (diyabet), vitamin eksikliği, vücudun savunma sistemindeki (immün sistem) bazı bozukluklar, bazı kanser türleri, AIDS gibi hastalık ve sorunlar diş hekimi tarafından teşhis edilebilmektedir. Özellikle ağız kanserlerinin erken tanısı; tedavinin sürecini, başarısını ve hastanın alacağı zararı direk şekilde etkilemektedir.

Dünyada bazı ülkelerde devlet sigortalarının ağız tedavilerini karşıladıklarını ancak senede iki kez kontrole gitmeyen hastaların, sigortalarının tek taraflı iptal edilmesi sonucunda, hastaların çok ciddi masraflar tutan diş tedavilerini kendileri ödemek durumunda kalıyor olması bilgisini de dip not olarak belirtelim. Ülkemizde böyle bir yaptırım olmasa da bu durum, insan sağlığına verilen önemin açık kanıtıdır diye düşünmekteyiz.

Maalesef toplumuzda yaygın olan, ancak bir sıkıntımız olunca diş hekimine istemeyerek ve problemli şekilde gitmek yerine; problem oluşmadan engellenebilecek ya da hiç değilse en az zararla atlatılabilecek çok daha kısa bir diş hekimi ziyareti seçeneğin olması şüphesiz daha avantajlıdır.

Bu yazımızda sizlere mümkün olduğunca yapılması gerekli periyodik diş hekimi muayenelerini ve ağız sağlığı kontrollerini sonuçlarıyla özetlemeye çalıştık. Umarız birazcık olsun aklınızın bir köşesinde yer edebilmişizdir. Sonuç olarak senede en az bir kez (ideal süreç altı ayda bir kez) diş hekiminizi ziyaret etmeniz ile, hem hekiminizle aranızdaki iletişimin daha iyi olmasını sağlayacak, hem de sağlığınız kontrol altında olacaktır.

MSc. Dt. Ali Mert Türkkan

Diş Hastalıkları ve Tedavisi Bilim Uzmanı