Kırık Dişler ve Tedavisi

Kırık dişler; birçok kişinin hali hazırda sahip olduğu, olmayanların ise günlük yaşamda başına gelebilecek olan problemlerdendir. Diş hekimleri bu durumla sıkıntı yaşayan hastaları sıklıkla görmektedir.

Dişlerde kırılma meydana gelmesinin temel nedeni travma olsa da, bunun yanında dişlerde meydana gelen derin çürükler, ani ısı değişimleri kaynaklı dişin en dış katmanı olan “mine”de oluşan çatlamalar kırıklara sebebiyet verebilmektedir.

Hastalar çoğu zaman yumuşak bir gıda yerken dişlerinin kırıldığından bahsederler. Bunun asıl sebebi dişin “dentin” denilen orta katmanında meydana gelen geniş bir çürüğün bu katmanı ortadan kaldırarak, minenin desteğini kaybetmesine neden olmasıdır. Bunun sonucunda kişi herhangi bir şey ısırınca, mine tabakası gelen yükü tek başına karşılayamayacağı için kırık dişler ortaya çıkmaktadır. Bu tür kırıkların olmaması için; düzenli ağız bakımı gereklidir.  Ayrıca, rutin diş hekimi kontrolleri ile dişin o şekilde çürümesi önlenebilmektedir. Tedavi ise, kırığın büyüklüğüne göre; dolgudan kanal tedavisine, kaplamadan (sabit protez/porselen kaplama) çekime kadar çeşitlilik gösterebilir.

Mine çatlakları genellikle kırıklara sebebiyet vermeseler bile çoğunlukla minenin yapısal olarak daha ince olduğu ön bölge dişlerinde oluşmasından dolayı, hastalar için estetik açıdan problem yaratmaktadır. Bu çatlakların iç kısımlarına, aldığımız besinlerin boyayıcı maddeleri birikerek normalde ilk bakıldığında belli olmayan çatlaklar kahverengi çizgiler halinde görülür hale gelirler. Yapılan araştırmalar sonucunda dişi en fazla renklendirebilecek maddelerin çay, kahve, kola, kırmızı şarap gibi içeceklerin yanında tüm tütün ürünlerinde olduğu ortaya çıkmıştır. Bu tarz gıdalar renklenme sürecini hızlandırmakta, diğer gıdalar ise daha uzun vadede olsa bile renklenmeye sebep olabilmektedir. Düzenli ağız bakımı ile bu süreç uzatılabilir. Estetik açıdan problem teşkil eden bu tarz görüntülerde iki farklı tedavi yaklaşımı mümkün olabilmektedir. Birincisi; sadece çatlak hattı temizlenip, yerine kompozit (diş renginde) dolgu yapılmasıdır. Diğer yaklaşım ise; özellikle birden fazla dişte estetik problem mevcutsa, lamina denilen ince porselenler uygulanmasıdır. Tedavinin şekli doğal olarak, bir diş hekimi muayenesinden sonra belirlenecektir. Travma sebepli oluşan kırıklar ise çoğunlukla ön dişlerde meydana gelmektedir. Gelen darbenin şiddetine ve yönüne göre kırık büyüklüğü değişeceği için, tedavi de duruma göre; dolgudan çekime kadar değişkenlik gösterecektir. Travmadan hemen sonra diş hekimine gitmek dişin canlılığının korunması için önemlidir. Hatta büyük kırıklarda, kırık parça tedavide kullanılabileceğinden parçayı da diş hekiminize beraberinizde götürmeniz hekimin işini kolaylaştırabilmektedir.

MSc. Dt. Ali Mert Türkkan

Diş Hastalıkları ve Tedavisi Bilim Uzmanı